វិធីនានាដើម្បីកំចាត់សត្វល្អិតបំផ្លាញដំណាំស្រូវ របៀបកំចាត់សត្វល្អិតបំផ្លាញដំណាំស្រូវ ដោយប្រើរុក្ខជាតិវល្លិ៍បណ្តូលពេជ្រ |
ដើមបណ្តូលពេជ្រ ជារុក្ខជាតិប្រភេទវារតោងម្យ៉ាង មានឫសវែងធ្លាក់ចុះមកដី ដើមដែលជាវល្លិ៍ មានលក្ខណៈពកៗ មិនស្មើគ្នា និងមានរសជាតិល្វីង ជាពិសេសដើម ដែលមានអាយុពី១០ ខែឡើងទៅ វាមានសារធាតុគ្រប់គ្រាន់សំរាប់ប្រើ ។ ស្លឹករបស់វាមានទងវែងរលីង ផ្ទៃស្លឹកខាងលើមានពណ៌បៃតង ចាស់ជាងខាងក្រោម ។ ផ្កាជាកញ្ចុំរួត ញឹក ចេញពីត្រង់ប្រគាបស្លឹក ។ ផ្លែរាងមូលដូចស៊ុតមានគ្រាប់មួយ ។ រុក្ខជាតិនេះ មានឈ្មោះវិទ្យាសាស្ត្រហៅថា ទីណូស្ព័ររ៉ា គ្រីសស្ប៉ា (Tinospora crispa) ។ រុក្ខជាតិនេះច្រើនដុះនៅក្នុងព្រៃ ហើយកសិករយើងមិនសូវយកចិត្តទុកដាក់ចាប់អារម្មណ៍ប៉ុន្មានទេ ប៉ុន្តែក៏មានកសិករមួយចំនួនបានស្គាល់ ហើយយកទៅប្រើប្រាស់ក្នុងការព្យាបាលជំងឺ ។ តាមការស្រាវជ្រាវបានបង្ហាញឲ្យឃើញថា រុក្ខជាតិនេះមានសារៈប្រយោជន៍ណាស់អាចប្រើជាថ្នាំសំលាប់សត្វល្អិតបំផ្លាញដំណាំផង និងប្រើជាឱសថព្យាបាលជំងឺមនុស្ស និងសត្វផង ។ ប៉ុន្តែយើងសូមបង្ហាញជូនទៅលើការប្រើសំរាប់កំចាត់សត្វល្អិតប៉ុណ្ណោះ ។ ១. ការប្រើជាថ្នាំសំលាប់សត្វល្អិត ដើម្បីសំលាប់ដង្កូវយោលទោង ដង្កូវស៊ីរូងដើម ស្រឹងខ្មៅខ្នង មមាចត្នោត និងមមាចខៀវ យើងអនុវត្តការប្រើប្រាស់ដូចខាងក្រោម : របៀបប្រើសំរាប់ត្រាំឫសសំណាប : យកវល្លិ៍បណ្តូលពេជ្រចំនួន ២ គីឡូក្រាម ទៅកាត់ឲ្យខ្លីៗ ហើយបន្ទាប់មកយកទៅកិនបំបែកលាយ វល្លិ៍ ដែលយើងបំបែករួចជាមួយទឹក ១០ លីត្រ ហើយត្រាំសំណាបក្នុងល្បាយនេះរយៈពេល ១ យប់មុននឹងយកទៅស្ទូង ។ របៀបប្រើលើស្រូវកំពុងដុះលូតលាស់ កាត់វល្លិ៍ជាកំណាត់ៗ ប្រវែង ៣ តឹក ហើយចងវាទៅនឹងបង្គោលឫស្សីរបៀបដូចជាកាំជណ្តើរដាក់ជណ្តើរនេះនៅត្រង់មាត់ច្រកទឹកហូរចូលស្រែ ។ ទឹកនឹងហូរកាត់ពីលើវា ហើយនាំយកសារធាតុពុលដល់សត្វល្អិតទៅជាមួយ ដោយហូររាយពេញក្នុងស្រែ ។ របៀបប្រើកប់ដើមទៅក្នុងដី និងបាចក្នុងស្រែ កាត់វល្លិ៍ជាកំណាត់ខ្លីៗ បាចឲ្យស្មើរដៃទៅក្នុងស្រែ ។ គេប្រើវាក្នុងបរិមាណ ៥០ ទៅ ៦០ គីឡូក្រាម ក្នុងមួយហិកតា ចំពោះសត្វល្អិតច្រើនយើងប្រើដូចខាងក្រោម : ១- បាចហើយកប់វាទៅក្រោយពេលភ្ជួរ និងមុនពេលរាស់ដី ២- បាចវាក្នុងស្រែរយៈពេល ២៥ ថ្ងៃក្រោយពេលព្រោះ ឬស្ទូង ៣- បាចវាក្នុងស្រែរយៈពេល ៥០ ថ្ងៃក្រោយពេលព្រោះ ឬស្ទូង ។ ចំពោះសត្វល្អិតមធ្យម យើងប្រើដូចខាងក្រោម : ១. បាចហើយកប់វាទៅក្នុងដី ក្រោយពេលភ្ជួរ និងមុនពេលរាស់ដី ២. បាចវាក្នុងស្រែរយៈពេល ៥០ ថ្ងៃ ក្រោយពេលព្រោះ ឬស្ទូង ៕ បទពិសោធន៍កាត់បន្ថយក្តាមកាត់ស្រូវ មានបទពិសោធន៍របស់កសិករជាច្រើន ដែលយើងខ្ញុំបានចុះផ្សាយនៅក្នុងព្រឹត្តិបត្រលេខ ៣ ខែ សីហា ឆ្នាំ ២០០១ កន្លងមកស្តីអំពីរបៀបកំចាត់ក្តាមកាត់ស្រូវនៅក្នុងស្រែ ដូចជាមានកសិករខ្លះនៅ ស្រុកឯកភ្នំ ខេត្តបាត់ដំបង គាត់បានយករុក្ខជាតិម្យ៉ាងមានឈ្មោះថា វល្លិ៍រឡេះជើងក្តាម ឬដើមជ្រលាត់ដៃ កាត់ជាកង់ខ្លីៗ បាចពេញក្នុងស្រែ អាចជួយបណ្តេញក្តាមមិនឲ្យមកកាត់ស្រូវ ជាពិសេសស្រូវកំពុងបែកគុម្ព ។ នៅលេខនេះ យើងខ្ញុំសូមលើកយកបទពិសោធន៍កំចាត់ក្តាមមួយទៀតរបស់កសិករប្រទេសឥណ្ឌា ដែលបានអនុវត្តអស់រយៈពេល ៣០ ឆ្នាំកន្លងមកហើយ ។ បទពិសោធន៍នោះ គឺគាត់បានយកគ្រាប់អំពិល ទុំទៅត្រាំទឹករយៈពេល ២៤ ម៉ោងដើម្បីឲ្យគ្រាប់រីក និងស្អិត ។ បន្ទាប់មក យើងយកគ្រាប់អំពិល ៥ ទៅ ៦ គ្រាប់ ទៅធ្វើជាចំណីក្តាម ដោយដាក់នៅជុំវិញ ឬក្បែរៗ រន្ធក្តាម ។ នៅពេលក្តាមមកស៊ីគ្រាប់អំពិល នោះវាខំប្រឹងទំពារគ្រាប់អំពិលកាន់តែរីកខ្លាំង ហើយស្អិតជាប់នៅពេញក្នុងមាត់ក្តាម ។ រយៈពេល ១ ទៅ ២ ថ្ងៃក្រោយមកក្តាមនឹងងាប់ ។ គេអាចព្រោះ ឬពង្រាយគ្រាប់អំពិលដែលត្រាំ ហើយនៅតាមភ្លឺ ឬតាមជ្រុងនីមួយៗ ជុំវិញស្រែក្នុងបរិមាណ ៨០០ គីឡូក្រាមគ្រាប់ ក្នុង ១ ហិកតា ។ សរុបមក វិធីសាស្ត្រយ៉ាងសាមញ្ញសំរាប់កំចាត់ក្តាមឲ្យមានប្រសិទ្ធិភាព ដែលកសិករក្នុង និងក្រៅប្រទេសបានអនុវត្តកន្លងមកគឺ : យកដើមជ្រលាត់ដៃ និងវល្លិ៍រឡេះជើងក្តាមកាប់បាចក្នុងស្រែ យកគ្រាប់អំពិលត្រាំទឹកឲ្យរីក ដាក់រាយពេញស្រែ ឬដាក់នៅតាមជ្រុងស្រែ ។ ដូច្នេះបើមានបញ្ហាក្តាមកាត់ស្រូវ សូមបងប្អូនកសិករសាកល្បងនូវបទពិសោធន៍ខាងលើ ច្បាស់ជាបានផលជាក់ជាមិនខាន ៕ របៀបប្រើម្សៅស្តៅលើដំណាំស្រូវ ដើម្បីកាត់បន្ថយការបំផ្លាញរបស់សត្វល្អិត ស្តៅ គឺជាប្រភេទរុក្ខជាតិម្យ៉ាងដែលប្រជាជនយើងធ្លាប់ស្គាល់ និងតែងតែប្រើវាយកធ្វើថ្នាំព្យាបាល រោគមនុស្ស សត្វនិងជាបន្លែបរិភោគ ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ស្តៅអាចប្រើធ្វើជាថ្នាំសំលាប់សត្វល្អិតលើដំណាំស្រូវបានយ៉ាងប្រសើរទៀតផង ។ តាមការបង្ហាញរបស់លោក ពីន្ស ក្លាវ្ស (Pinz Klaus) នៅក្នុងសិក្ខាសាលាមួយស្តីពីប្រព័ន្ធប្រពលវប្បកម្មដំណាំស្រូវតាមគោលការណ៍ធម្មជាតិបានឲ្យដឹងថា កសិករនៅប្រទេសថៃបានយកគ្រាប់ ស្តៅទៅប្រើលើដំណាំស្រូវដើម្បីកំចាត់សត្វល្អិតមួយចំនួនដូចជា មមាចខៀវ ដង្កូវស៊ីរូងដើម ទ្រីបជញ្ជក់ស្លឹក ដង្កូវហ្វូងពណ៌ត្នោត ស្រឹង ទ្រីបមូលស្លឹក ៘ ចំណែករបៀបធ្វើ និងប្រើ បង្ហាញជូនខាងក្រោម : ១. របៀបផលិតម្សៅស្តៅ ជាដំបូង ត្រូវប្រមូលផ្លែស្តៅដែលទុំជ្រុះនៅ លើដីយកទៅហាលនៅកន្លែងម្លប់ដែលមានខ្យល់ចេញចូល ( ហាលនៅក្រោមកំដៅថ្ងៃ អាចធ្វើឲ្យសារធាតុសកម្មក្នុងគ្រាប់មួយចំនួនបាត់បង់ និងលែងមានប្រសិទ្ធិភាព ) ។ បន្ទាប់មក នៅពេលហាលស្ងួតយកគ្រាប់ស្តៅមកកិន ឬបុកឲ្យម៉ដ្ឋក្លាយជាម្សៅស្តៅអាចយកទៅប្រើបាន ។ ការប្រើម្សៅស្តៅតិច ហើយថ្មីៗមាន ប្រសិទ្ធិភាពខ្លាំង តែបើចង់ទុកម្សៅប្រើឲ្យបានយូរត្រូវហាលម្សៅនោះក្នុងម្លប់ឲ្យស្ងួត និងហាលឲ្យយូរបើហាលមិនស្ងួតអាចដុះផ្សិត ឬខូច ។ ក្រោយពីហាលហើយត្រូវទុកក្នុងថង់ប្លាស្ទិក ឬដបបិទឲ្យជិតកុំឲ្យខ្យល់ចូល និងរក្សាទុកកន្លែងងងឹត និងត្រជាក់ទើបប្រើបានយូរ ។ បើចង់បានម្សៅល្អ គួរយកតែគ្រាប់ស្តៅសុទ្ធ (មិនយកសាច់ផ្លែទេ) ដោយលាងច្របាច់យកសាច់ផ្លែចេញ ឬប្រើខ្សាច់ម៉ដ្ឋច្របាច់យកសាច់ចេញ រួចលាងហាលឲ្យស្ងួត ។ ២. របៀបប្រើនៅក្នុងដំណាក់កាលត្រាំគ្រាប់ពូជក្នុងការប្រើប្រាស់ម្សៅស្តៅ គេអាចប្រើបានពីររបៀប : របៀបទី ១ : យកម្សៅស្តៅ ១ គីឡូក្រាម ទៅលាយជាមួយទឹកក្នុងបរិមាណមួយដែលសមស្របល្មម អាចត្រាំគ្រាប់ពូជស្រូវ ១៦ គីឡូក្រាមឲ្យលិច ។ យកគ្រាប់ពូជច្រកក្នុងបាវក្រចៅ ហើយត្រាំក្នុងទឹកស្តៅនេះរយៈពេល ៤៨ ម៉ោង រួចស្រង់ផ្អាប់ទុកមួយយប់ ។ ក្នុងរយៈពេលនេះទឹកស្តៅជ្រាបចូលក្នុងគ្រាប់ពូជ ។ របៀបទី ២ :កសិករខ្លះមានដីច្រើន ត្រូវការគ្រាប់ពូជច្រើនដើម្បីសាប ។ ដូច្នេះគាត់មិនអាចត្រាំគ្រាប់នៅក្នុងពាង ឬធុងតូចៗបានទេហើយតំរូវឲ្យត្រាំក្នុងទឹកត្រពាំង ឬអូរ ។ ក្នុងករណីនេះ គេអាចប្រើម្សៅស្តៅរោយលើថ្នាលសំណាបមុន ឬក្រោយពេលសាបគ្រាប់រួច ។ នៅពេលនោះ គ្រាប់ដែលចាប់ផ្តើមដុះថ្មីនឹងស្រូបយកសារធាតុសកម្មកំចាត់សត្វល្អិតតែម្តង ។ ៣. របៀបប្រើនៅដំណាក់កាលស្ទូងហើយ នៅដំណាក់កាលស្ទូងហើយបាន ៧ ថ្ងៃ អាចប្រើទឹកស្តៅលាយ បាញ់បានដែរ ។ តែការប្រើក្នុងដំណាក់កាលនេះអស់បរិមាណស្តៅច្រើនពី ៤០ ទៅ ៥០ គីឡូក្រាម ក្នុងមួយហិកតា ។ ការលាយទឹកស្តៅបាញ់ប្រើបរិមាណម្សៅ ១ គីឡូក្រាម លាយទឹក ២០ លីត្រ ទុករយៈពេលពី ១ ទៅ ២ យប់ ឬរក្សាទុកនៅកន្លែងងងឹត ហើយត្រជាក់ឲ្យបានតិចជាង ៧ ថ្ងៃ ។ ក្នុងការបាញ់ត្រូវយក ទឹកស្តៅដែលបាន លាយខាងលើមកបាញ់ ដោយលាយជាមួយទឹកធម្មតាក្នុងកំរិតស្មើគ្នា (១:១) ហើយបាញ់នៅពេលមេឃ ស្រទុំ ឬពេលល្ងាចពីម៉ោង ៤ ដល់ ម៉ោង ៦ ។ យើងខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ផងដែរថា ក្នុងករណីមិនមានគ្រាប់ស្តៅត្រូវប្រើស្លឹកស្តៅជំនួសដោយ បង្កើនបរិមាណស្លឹកស្រស់ក្នុងទំងន់ ៣ ដង លើសការប្រើផ្លែ និងគ្រាប់ ។ ដោយយកស្លឹកស្តៅទៅចិញ្ច្រាំឲ្យម៉ដ្ឋ ឬបុក រួចត្រាំក្នុងទឹកដូចគ្នា ៕ បទពិសោធន៍សំលាប់ក្តាមកាត់ស្រូវ ក្នុងចំណោមសត្វចង្រៃដែលបំផ្លាញដំណាំស្រូវ ក្តាមក៏ជាសត្វចង្រៃមួយប្រភេទដែរ វាតែងតែកាត់ដើមស្រូវ ជាពិសេសសន្ទូងនៅខ្ចី មិនតែប៉ុណ្ណោះវាស៊ីកូនត្រីតូចៗនៅក្នុងបឹង ។ ដើម្បីកំចាត់ក្តាម យើងមានបទពិសោធន៍ច្រើនផ្សេងគ្នាទៅតាមតំបន់ដូចជានៅភូមិស្វាយចំបក់ ស្រុកកណ្តៀង ខេត្តពោធិសាត់ កសិករ ភី ម៉េងយៀន បានប្រើដើមជ្រលាត់ដៃ និងរលេះជើងក្តាមកាប់ដាក់ចូលក្នុងស្រែដើម្បីកំចាត់ក្តាម ។ នៅលេខនេះ ខ្ញុំមានបទពិសោធន៍ថ្មីមួយទៀតក្នុងការកំចាត់ក្តាមកាត់សន្ទូងរបស់លោកពូ កែវ សំអុល ជាកសិកររស់នៅ ភូមិព្រះសង្ឃ ឃុំតាភេម ស្រុកត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវ ដែលបង្ហាញជូនដូចខាងក្រោម : នៅពេលដែលសង្កេតឃើញថាមានក្តាមកាត់សន្ទូង លោកពូបានយកផ្លែល្ពៅខ្ចីមកកាប់ចិញ្ច្រាំរួចព្រាចចូលក្នុងស្រែដែលត្រូវក្តាមបំផ្លាញ ។ ក្រោយពីការព្រាចហើយរយៈពេល ២ ទៅ ៣ ថ្ងៃ គាត់សង្កេតឃើញ លែងមានក្តាមកាត់ស្រូវគាត់ទៀត ។ ដោយឃើញមានប្រសិទ្ធភាពដូច្នេះ លោកពូបានកាប់ចិញ្ច្រាំល្ពៅខ្ចីនេះ ព្រាចដាក់នៅក្នុងបឹងរបស់គាត់ដែលមានចិញ្ចឹមត្រី ក្រោយពីការព្រាចល្ពៅរយៈពេល ២ ថ្ងៃ ៣ ថ្ងៃ គាត់សង្កេតឃើញថាក្តាមលែងស៊ីកូនត្រីគាត់ទៀត ហើយឃើញក្តាមងាប់អណ្តែតលើផ្ទៃទឹក ។ តាមចំណាប់អារម្មណ៍របស់លោកពូបានឲ្យដឹងថា ផ្លែល្ពៅខ្ចីវាមានជាតិជ័រម្យ៉ាងដែលធ្វើឲ្យក្តាមងាប់បានក្នុងរយៈពេល ២ ទៅ ៣ ថ្ងៃ ក្រោយពីបានស៊ីផ្លែល្ពៅនោះ ។ សរុបមក ដើម្បីកំចាត់ក្តាមកាត់សន្ទូងខ្ចីៗ គេអាចសាកល្បងប្រើរុក្ខជាតិមួយចំនួនដូចជា ជ្រលាត់ដៃ ដើមរលេះជើងក្តាម ផ្លែល្ពៅខ្ចីកាប់ព្រាចដាក់ក្នុងស្រែ ៕ បទពិសោធន៍ការពារសត្វល្អិតដោយត្រាំពូជក្នុងទឹកស្តៅមុនដាំ លោកពូ ឆាយ សាវុន ដែលជាកសិកររស់នៅភូមិចំរេះ ឃុំគោកខ្ចក ស្រុកកំពង់ត្របែក ខេត្តព្រៃវែង ។ ក្រោយពីបានចូលរួមសិក្ខាសាលាស្តីពីប្រព័ន្ធប្រពលវប្បកម្ម ស្រូវតាមគោលការណ៍ធម្មជាតិ និងអានព្រឹត្តិបត្រកសិករ ដែលបានចុះផ្សាយក្នុង ខែឧសភា ឆ្នាំ២០០២ ដែលសរសេរអំពីការប្រើស្លឹកស្តៅ កំចាត់សត្វល្អិតលើដំណាំស្រូវមក លោកពូបានធ្វើការសាកល្បងតាម ។ គាត់បានយកស្លឹកស្តៅ ២ តៅ បុកឲ្យម៉ដ្ឋ រួចដាក់ត្រាំទឹកចោលមួយយប់ បន្ទាប់មកច្រោះយកទឹកទុកសំរាប់ត្រាំគ្រាប់ពូជស្រូវ ។ ទឹកត្រាំស្តៅលៃយ៉ាងណាដាក់ឲ្យលិចស្រូវ ៣ តៅ ។ គ្រាប់ពូជស្រូវមុនដាក់ត្រាំក្នុងទឹកស្តៅចាំបាច់ត្រូវជ្រើសរើសសំរាំងយកពូជសុទ្ធ គ្រាប់ពេញល្អមកត្រាំ ។កន្លងមក លោកពូ សាវុន បានត្រាំពូជស្រូវអ៊ីអ៊ែ ៣ តៅ សំរាប់ស្ទូងលើដី ៤៧ អារ ។ ក្រោយពីត្រាំគ្រាប់ពូជស្រូវក្នុងទឹកស្តៅ អស់រយៈពេលមួយយប់ បន្ទាប់មកយកទៅផ្អាប់ ២ យប់ ទើបលោកពូបានយកគ្រាប់ទៅសាបក្នុងស្រែ ។ ក្រោយពីសន្ទូងលូតលាស់បែកគុម្ពមក គាត់សង្កេតឃើញថាស្រូវរបស់គាត់លែងជួបប្រទះនឹងក្រា ដង្កូវស៊ីស្លឹកទៀត ។ ប៉ុន្តែនៅមានស្រឹងបំផ្លាញបន្តិចបន្តួចនៅពេលដំណាក់កាលស្រូវចេញផ្កា និងដាក់ទឹកដោះ ។ ទោះបីយ៉ាងណាក៏ដោយ លោកពូបានធ្វើការប្រៀបធៀបទៅដំណាំស្រូវអ្នកជិតខាង ដែលដាំដោយមិនបានត្រាំគ្រាប់ពូជក្នុងទឹកស្តៅ ជាមួយស្រូវរបស់គាត់ដែលត្រាំគ្រាប់ជាមួយទឹកស្តៅ ឃើញថាស្រូវរបស់អ្នកជិតខាងជុំវិញគាត់ ត្រូវរងការបំផ្លាញពីសត្វល្អិតចង្រៃខាងលើ ចំណែកឯស្រូវរបស់គាត់ពុំមានសត្វបំផ្លាញ គឺមានតែសត្វស្រឹងបន្តិចបន្តួចប៉ុណ្ណោះ ។ ដូច្នេះ ដើម្បីការពារសត្វល្អិតបំផ្លាញដំណាំស្រូវ សូមបងប្អូនកសិករត្រាំគ្រាប់ពូជនៅក្នុងទឹកស្តៅតាមបទពិសោធន៍លោកពូ សាវុន ខាងលើ តើវាមានប្រសិទ្ធភាពយ៉ាងណា ? By CEN |
